ارتودنسی و جراحی فک
درمانی جامع برای ناهنجاریهای دندانی و فکی
ارتودنسی و جراحی فک

فهرست مطالب
مقدمه
سلامت دندانها و فکها نه تنها بر زیبایی لبخند تأثیر میگذارد، بلکه نقش مهمی در عملکرد صحیح جویدن، صحبت کردن و تنفس ایفا میکند. مشکلاتی مانند دندانهای کج، فاصلههای زیاد میان دندانها، بایت نادرست یا اختلالات فکی ممکن است نیاز به درمانهای تخصصی مانند ارتودنسی و جراحی فک داشته باشد. ارتودنسی با استفاده از ابزارهایی مانند براکتها و سیمها برای تنظیم موقعیت دندانها طراحی شده است، در حالی که جراحی فک برای اصلاح ناهنجاریهای شدید فکی بهکار میرود. در این مقاله از کلینیک دکتر نیما دهقانی، به بررسی فرآیند ارتودنسی و جراحی فک، مزایا، روشها و مراقبتهای بعد از درمان خواهیم پرداخت.
اصلاح ناهنجاریهای فک و دندان با ترکیب جراحی و ارتودنسی
ارتودنسی و جراحی فک دو روش درمانی مکمل برای اصلاح مشکلات دندانها و فکها هستند. ارتودنسی با استفاده از براکتها، سیمها و دیگر ابزارهای تخصصی به تنظیم موقعیت دندانها کمک میکند و معمولاً برای درمان ناهنجاریهایی مانند شلوغی دندانها، فاصلههای غیرطبیعی و بایت نامناسب بهکار میرود. در مقابل، جراحی فک زمانی ضروری است که مشکلات فکی شدید بوده و تنها با ارتودنسی قابل اصلاح نباشد. این جراحی برای تغییر موقعیت استخوانهای فک انجام میشود و معمولاً همراه با ارتودنسی قبل و بعد از جراحی صورت میگیرد. ترکیب این دو روش میتواند علاوه بر بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن، زیبایی چهره و هماهنگی فک و دندانها را نیز افزایش دهد.

ارتوسرجری چیست؟
ارتوسرجری (Orthognathic Surgery) یا جراحی ارتوگناتیک، ترکیبی از ارتودنسی و جراحی فک است که برای اصلاح ناهنجاریهای شدید فکی و دندانی انجام میشود. این روش معمولاً برای بیمارانی توصیه میشود که مشکلاتی مانند جلو یا عقب بودن بیش از حد فک، نامتقارنی فکها، ناهماهنگی شدید بایت و مشکلات عملکردی مانند دشواری در جویدن، صحبت کردن یا تنفس دارند. در ارتوسرجری، ابتدا ارتودنسی انجام میشود تا دندانها در موقعیت مناسبی قرار بگیرند، سپس جراحی فک برای اصلاح ساختار فکی انجام شده و در نهایت، یک دوره ارتودنسی تکمیلی برای تثبیت نتایج صورت میگیرد. این روش بهبود عملکرد فکها، اصلاح ظاهر چهره و افزایش کیفیت زندگی بیمار را به همراه دارد.
کاندیدهای مناسب برای جراحی فک و ارتودنسی چه کسانی هستند؟
جراحی فک و ارتودنسی برای افرادی توصیه میشود که دچار ناهنجاریهای شدید دندانی و فکی هستند و این مشکلات علاوه بر تأثیر بر زیبایی لبخند، عملکرد جویدن، صحبت کردن و حتی تنفس را مختل کردهاند. کاندیدهای مناسب این درمان شامل افراد زیر هستند:
• افراد با مشکلات شدید بایت مانند اوربایت (جلو بودن بیشازحد فک بالا)، آندربایت (جلو بودن فک پایین)، کراسبایت (تداخل غیرطبیعی دندانها) یا اپنبایت (عدم تماس دندانهای جلویی هنگام بسته شدن دهان).
• کسانی که دچار عدم تقارن فک هستند، مثلاً فک کج دارند یا یکی از فکها بیشازحد رشد کرده یا رشد کافی نداشته است.
• افراد با اختلالات فکی مادرزادی یا اکتسابی، مانند شکاف کام، ناهنجاریهای اسکلتی فک، یا آسیبهای ناشی از تصادفات و ضربه.
• بیمارانی که دچار مشکلات شدید در جویدن یا گفتار هستند، بهطوریکه جویدن غذا یا ادای درست کلمات برایشان دشوار است.
• افرادی که دچار مشکلات تنفسی مرتبط با فک و دندان هستند، مانند کسانی که در خواب دچار آپنه (وقفه تنفسی) میشوند.
• بزرگسالانی که ناهنجاریهای فکی دارند و دیگر امکان اصلاح مشکلاتشان فقط با ارتودنسی وجود ندارد.

مراحل ارتودنسی و جراحی فک توسط دکتر نیما دهقانی
دکتر نیما دهقانی به عنوان یک متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت، درمانهای پیچیده و ترکیبی را با دقت و تجربه بالا انجام میدهد. فرآیند درمان ارتودنسی و جراحی فک معمولاً شامل چند مرحله کلیدی است که به دقت و هماهنگی میان دو روش نیاز دارد. این مراحل میتوانند به بهبود زیبایی، عملکرد و سلامت دندانها و فکها کمک کنند. در ادامه، مراحل هر یک از این درمانها را توضیح میدهیم.
مراحل ارتودنسی:
1. مشاوره اولیه و ارزیابی:در ابتدا، دکتر نیما دهقانی یک ارزیابی کامل از وضعیت دندانها، فکها و بایت شما انجام میدهد. این ارزیابی شامل معاینه دندانها، عکسهای رادیولوژی، و گاهی اوقات قالبگیری دندانها برای بررسی دقیق وضعیت شما است.
2. برنامه درمانی:پس از تشخیص مشکلات دندانی، یک برنامه درمانی اختصاصی برای شما طراحی میشود که شامل نوع ارتودنسی مورد استفاده (مانند براکتهای فلزی، شفاف یا اینویزیلاین) و مدت زمان درمان است.
3. قرار دادن براکتها و تنظیمات اولیه:در این مرحله، براکتها یا الاینرها نصب میشوند و فرایند حرکت دندانها به تدریج آغاز میشود. تنظیمات منظم برای کنترل پیشرفت درمان انجام خواهد شد.
4. پیگیری و تنظیمات دورهای:ارتودنسی نیاز به تنظیمات منظم دارد. بیمار باید بهطور منظم برای معاینات و تغییر سیمها یا براکتها به مطب مراجعه کند تا وضعیت دندانها پیوسته بهبود یابد.
5. پایان درمان و تثبیت:پس از پایان فرآیند تنظیم دندانها، دکتر نیما دهقانی ممکن است به شما توصیه کند که از نگهدارندهها (ریتنشن) استفاده کنید تا دندانها در موقعیت جدید خود باقی بمانند.
مراحل جراحی فک:
1. مشاوره و ارزیابی پیش از جراحی:در ابتدا، دکتر نیما دهقانی یک ارزیابی دقیق از مشکلات فکی شما انجام میدهد و با استفاده از آزمایشهای پیشرفته، بهترین راهحل درمانی را برای اصلاح ناهنجاریهای فک شما پیشنهاد میدهد.
2. برنامهریزی جراحی:پس از تأیید نیاز به جراحی فک، دکتر نیما دهقانی برنامهریزی دقیق جراحی انجام میدهد. این برنامه شامل نوع جراحی فک، مدت زمان بهبودی و مشاورههای پیش از عمل است.
3. جراحی فک:جراحی فک معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. در این مرحله، فکها اصلاح میشوند تا به موقعیت مناسبتری برسند. جراحی فک میتواند شامل جابجایی فک بالا، پایین یا هر دو باشد.
4. مراقبتهای پس از جراحی:پس از جراحی، بیمار باید برای چند روز در بیمارستان تحت مراقبتهای ویژه قرار گیرد. دکتر نیما دهقانی به بیمار داروهای مسکن و آنتیبیوتیک برای کاهش درد و پیشگیری از عفونت تجویز میکند.
5. مراحل بعد از جراحی و ارتودنسی تکمیلی:پس از جراحی، درمان ارتودنسی برای تثبیت موقعیت جدید فکها و دندانها ادامه مییابد. این مرحله ممکن است شامل تنظیمات بیشتر ارتودنسی و معاینات منظم باشد.
با انجام دقیق و هماهنگ این مراحل، دکتر نیما دهقانی کمک میکند تا نتایج درمان به بهترین شکل ممکن حاصل شود و مشکلات دندانی و فکی شما به طور کامل اصلاح شود.

مدت زمان ارتودنسی قبل و بعد از جراحی فک چقدر است؟
مدت زمان ارتودنسی در درمانهای ترکیبی با جراحی فک به شرایط هر بیمار بستگی دارد، اما معمولاً ارتودنسی قبل از جراحی بین ۱۲ تا ۱۸ ماه طول میکشد. در این مرحله، دندانها با استفاده از براکتها و سیمهای ارتودنسی به موقعیت مناسب هدایت میشوند تا فکها برای جراحی آماده شوند. پس از جراحی فک، یک دوره ارتودنسی تکمیلی نیز لازم است که معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه طول میکشد. این مرحله برای هماهنگسازی نهایی دندانها و تثبیت موقعیت آنها در فک جدید انجام میشود. در مجموع، مدت زمان کامل درمان ترکیبی ارتودنسی و جراحی فک معمولاً بین ۲ تا ۳ سال متغیر است، اما این بازه بسته به شدت ناهنجاری و روند بهبودی بیمار میتواند متفاوت باشد.
سن مناسب برای انجام جراحی فک و ارتودنسی
سن ایدهآل برای ارتودنسی و جراحی فک بسته به شدت ناهنجاریها و میزان رشد استخوانهای فک متفاوت است. معمولاً ارتودنسی از سنین کودکی و نوجوانی، زمانی که استخوانها هنوز در حال رشد هستند، توصیه میشود تا مشکلات دندانی و فکی زودتر اصلاح شوند. با این حال، جراحی فک معمولاً پس از پایان دوره رشد اسکلتی، یعنی حدود ۱۸ تا ۲۰ سالگی در افراد مذکر و کمی زودتر در افراد مؤنث انجام میشود. این امر به این دلیل است که اگر جراحی فک قبل از تکمیل رشد استخوانها انجام شود، ممکن است نتایج درمان در آینده تغییر کند. البته، بزرگسالانی که رشد فکشان متوقف شده اما دچار مشکلات جدی فکی هستند، میتوانند در هر سنی تحت این جراحی قرار بگیرند، مشروط بر اینکه از سلامت عمومی خوبی برخوردار باشند.
رابطه جراحی فک و ارتودنسی: کدام اول انجام شود؟
در درمان مشکلات فکی پیچیده، جراحی فک و ارتودنسی معمولاً بهصورت ترکیبی انجام میشود، اما ترتیب انجام آنها اهمیت دارد. به طور معمول، ابتدا ارتودنسی آغاز میشود تا دندانها به موقعیت مناسب نزدیک شوند و فک برای جراحی آماده گردد. این فرآیند ممکن است چند ماه طول بکشد تا دندانها در جایگاه بهتری قرار گیرند. سپس، جراحی فک انجام میشود تا ناهنجاریهای ساختاری فک اصلاح شوند و فکها به موقعیت صحیح برسند. پس از جراحی، دورهای از ارتودنسی تکمیلی انجام میشود تا دندانها و فکها در موقعیت جدید خود تثبیت شوند. این ترتیب درمان باعث میشود که نتایج درمان به بهترین شکل ممکن حاصل شود و هر دو روش به طور مؤثر تکمیلکننده یکدیگر باشند.
آیا جراحی فک بدون ارتودنسی ممکن است؟
در برخی موارد خاص، جراحی فک بدون ارتودنسی امکانپذیر است، اما معمولاً این دو درمان به صورت مکمل انجام میشوند. جراحی فک به تنهایی میتواند ناهنجاریهای شدید اسکلتی فک، مانند جلو یا عقب بودن بیش از حد فکها، را اصلاح کند، اما اگر دندانها در موقعیت نامناسبی باشند، بدون ارتودنسی ممکن است پس از جراحی، مشکلات بایت یا ناهماهنگی دندانها باقی بماند. به همین دلیل، بیشتر متخصصان توصیه میکنند که قبل و بعد از جراحی، ارتودنسی انجام شود تا نتایج درمان بهینه و پایدار باشد. البته در شرایطی که دندانها در جایگاه مناسبی قرار داشته باشند و مشکل اصلی فقط مربوط به فک باشد، ممکن است جراحی بدون ارتودنسی انجام شود، اما این مورد نیاز به بررسی دقیق توسط متخصص دارد.

چه زمانی ارتودنسی به همراه جراحی فک انجام میشود؟
ارتودنسی به همراه جراحی فک زمانی انجام میشود که مشکلات فکی و دندانی به حدی پیچیده باشند که درمان تنها با ارتودنسی یا تنها با جراحی فک ممکن نباشد. این درمان ترکیبی معمولاً برای افرادی مناسب است که دچار ناهنجاریهای شدید فکی مانند نامتقارنی فکها، آندربایت یا اوربایت شدید و مشکلات عملکردی مانند اختلال در جویدن، صحبت کردن یا تنفس هستند. ابتدا ارتودنسی بهطور معمولی آغاز میشود تا دندانها به موقعیت بهتری برای جراحی آماده شوند. سپس جراحی فک برای اصلاح ساختار فکها انجام میشود. پس از جراحی، ممکن است ارتودنسی تکمیلی برای تثبیت نتایج و هماهنگی بیشتر دندانها و فکها ادامه یابد. این روش به بهبود عملکرد فکها، اصلاح مشکلات بایت، و در نهایت بهبود زیبایی صورت و اعتماد به نفس بیمار کمک میکند.
مراقبتهای بعد از ارتودنسی و جراحی فک
مراقبتهای بعد از ارتودنسی و جراحی فک نقش مهمی در موفقیت درمان و بهبودی سریعتر دارند. پس از ارتودنسی، بیماران باید مراقب بهداشت دندانهای خود باشند و از استفاده از مواد غذایی چسبناک یا سخت پرهیز کنند که ممکن است براکتها یا سیمها را آسیب برسانند. همچنین، مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی برای تنظیمات و پیگیری وضعیت درمان ضروری است. در مورد جراحی فک، مراقبتهای پس از عمل شامل استراحت کافی، استفاده از داروهای تجویز شده برای کاهش درد و جلوگیری از عفونت، و رعایت رژیم غذایی نرم و مایعات برای چند هفته اول است. پس از جراحی، بیمار باید در دوره بهبودی اولیه به دقت مراقب باشد و از فشاری که ممکن است بر فک وارد شود، پرهیز کند. در نهایت، پس از تکمیل درمان، استفاده از نگهدارندهها برای تثبیت نتایج ارتودنسی و جراحی فک توصیه میشود تا دندانها و فک در موقعیت صحیح باقی بمانند.
هزینهها و مدت زمان درمان ارتودنسی و جراحی فک
در کلینیک دکتر نیما دهقانی، هزینههای ارتودنسی و جراحی فک به عوامل مختلفی مانند نوع درمان، شدت مشکلات دندانی و فکی، و مدت زمان درمان بستگی دارد. درمان ارتودنسی میتواند شامل براکتهای فلزی، شفاف یا اینویزیلاین باشد که هر کدام هزینههای خاص خود را دارند. مدت زمان درمان ارتودنسی معمولاً بین ۱۸ تا ۲۴ ماه است، اما ممکن است در برخی موارد پیچیدهتر بیشتر طول بکشد. جراحی فک که معمولاً در موارد ناهنجاریهای شدید فکی و به همراه ارتودنسی انجام میشود، بسته به پیچیدگی عمل و نیاز به درمانهای اضافی، هزینه متفاوتی خواهد داشت. مدت زمان جراحی فک معمولاً ۲ تا ۳ ساعت است و دوره بهبودی اولیه ممکن است چند هفته طول بکشد. همچنین، پس از جراحی، نیاز به ارتودنسی تکمیلی برای تثبیت نتایج وجود دارد که ممکن است مدت زمان بیشتری را شامل شود. دکتر نیما دهقانی با ارزیابی دقیق شرایط هر بیمار، یک برنامه درمانی اختصاصی و هزینههای مرتبط را تعیین میکند.
جمع بندی:
ارتودنسی و جراحی فک هر دو روشهای مؤثری هستند که میتوانند به اصلاح مشکلات دندانی و فکی کمک کنند، اما در برخی از موارد پیچیده، ترکیب این دو درمان بهترین نتایج را به دنبال دارد. انجام درمان به موقع و تحت نظارت متخصصین ماهر، مانند دکتر نیما دهقانی، میتواند نه تنها مشکلات عملکردی فک و دندانها را رفع کند، بلکه به بهبود زیبایی چهره و افزایش اعتماد به نفس بیمار نیز کمک کند. برای ارزیابی دقیق وضعیت دندانی و فکی خود و دریافت مشاوره تخصصی، به کلینیک دکتر نیما دهقانی مراجعه کرده و با تیم متخصص ما در ارتباط باشید تا بهترین برنامه درمانی برای شما طراحی شود.
خدمات دکتر دهقان




