صورت یکی از بخش‌های مهم بدن است که در برخورد با دیگران، روابط اجتماعی و روابط فردی از اهمیت زیادی برخوردار است.
دکتر نیما دهقانی – متخصص جراحی دهان، فک و صورت
صورت یکی از بخش‌های مهم بدن است که در برخورد با دیگران، روابط اجتماعی و روابط فردی از اهمیت زیادی برخوردار است. وجود مشکل در دهان، فک و صورت علاوه بر نازیبایی چهره در عملکرد این بخش از بدن نیز موثر است. درصورتی که مشکل در زیبایی یا عملکرد دهان، فک و صورت خود دارید و اقدامی درمانی یا جراحی اصلاحی باید انجام دهید و به تشخیص پزشک یا متخصص نیازمندید این مطلب برای شما مفید است؛ چون شما برای همه این موارد به جراح دهان، فک و صورت نیاز دارید.
جراحی دهان و فک و صورت چیست؟
باید بدانید جراحی دهان و فک و صورت جراحی است که طیف وسیعی از بیماری‌ها، صدمات و نقص‌های سر و صورت و فک و گردن، چه بافت نرم و چه بافت سخت این ناحیه را اصلاح می‌کند.
این رشته در برخی از کشورهای جهان به‌عنوان یکی از تخصص‌های رشته پزشکی شناخته می‌شود و در برخی از کشورها شاخه‌‍‌ای از رشته دندانپزشکی است. در ایران این رشته از تخصص‌های دندانپزشکی است که پس از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی، ۵ سال دوره تخصصی آن طول می‌کشد.
دکتر نیما دهقانی متخصص جراحی دهان، فک و صورت فارغ‌التحصیل دوره عمومی و تخصصی رشته دندانپزشکی از دانشگاه شهید بهشتی است که در حال حاضر در کنار حضور در مطب شخصی خود، به عنوان یکی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران این رشته را تدریس می‌کند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید، موارد آموزشی این رشته شامل جراحی‌های داخل دهانی مینور(جراحی دندان عقل و دندان نهفته)، جراحی کاشت ایمپلنت، درمان شکستگی‌های فک و صورت، جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت، جراحی تومورها و کیست‌های خوش‌خیم و بدخیم فک و صورت و گردن، جراحی نواقص مادرزادی و اکتسابی مثل شکاف کام و لب یک طرفه و دو طرفه و جراحی‌هایی اصلاح ناهنجاری‌های فک و صورت (جراحی ارتوگناتیک) و بسیاری موارد دیگر می باشد.
متخصص جراحی دهان، فک و صورت کیست؟
جراحی دهان، فک و صورت یکی از تخصص‌های ده‌گانه در دندانپزشکی است که شامل تشخیص و درمان بیماری‌ها و نقایص مربوط به هر دو جنبه کاربردی و زیبایی شناختی اعم از بافت سخت و نرم در سر و گردن است؛ مواردی که دکتر نیما دهقانی، متخصص جراحی دهان، فک و صورت نیز آن را انجام می‌دهد. وسعت کار این تخصص از کشیدن دندان تا درمان شکستگی‌های پیچیده صورت را شامل می‌شود. متخصصین در رشته جراحی دهان، فک و صورت پس از آموزش، توانایی اصلاح و بهبود طیف وسیعی از بیماری‌ها و صدمات وارده بر موارد بالا را به دست می‌آورند.
چه زمانی باید به متخصص جراحی دهان، فک و صورت مراجعه کنیم؟
اینکه بدانیم چه زمانی و در چه صورتی باید به متخصص جراحی دهان، فک و صورت مراجعه کنیم ما را در تصمیم‌گیری کمک می کند. افرادی که به صورت مادرزادی در ناحیه فک مشکل داشته و دچار آسیب‌هایی در اثر تروما یا پاتولوژی در این ناحیه هستند، می‌توانند به این متخصص مراجعه کنند.جایگزینی دندانهای از دست رفته با ایمپلنت، انواع پیوندهای استخوان فک و صورت، جراحی دندانهای نهفته و عقل، داشتن درد شدید فک و یا درد مزمن مفصل فک، تنفس دهانی غیرارادی، عدم تقارن صورت، مشکل در جویدن و گاززدن، تومور فکی و افرادی که دچار ضربه و آسیب‌دیدگی درفک یا صورت در اثر تصادف هستند نیز نیازمند مراجعه به دکتر نیما دهقانی و استفاده از خدمات مطب او هستند.
مزایای مراجعه به جراح دهان، فک و صورت چیست؟
جراحی فک می تواند فواید متعددی برای سلامتی و زیبایی فرد داشته‌باشد، که به برخی از مهم‌ترین آنها در ادامه اشاره می‌کنیم:
بهبود جویدن و بلعیدن: ناهنجاری‌های فک می‌تواند جویدن و بلعیدن غذا را برای فرد دشوار کند. جراحی فک با قرار دادن فک‌ها در موقعیت صحیح، می‌تواند این مشکلات را برطرف کرده و برای فرد غذا خوردن را راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. همچنین افرادی که دندان خود را از دست داده اند بهترین روش جایگزین آن کاشت ایمپلنت است که توسط جراح فک و صورت به خوبی قابل انجام است.
بهبود گفتار: برخی از ناهنجاری‌های فک می‌تواند برروی نحوه صحبت کردن فرد تاثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی مانند عدم وضوح گفتار شود. جراحی فک با اصلاح موقعیت فک‌ها می‌تواند به بهبود گفتار و وضوح صدا کمک کند.
ارتقای زیبایی صورت: ناهنجاری‌های فک می‌تواند تعادل و تناسب صورت را تحت تاثیر قراردهد و از زیبایی فرد بکاهد. جراحی فک به ایجاد تناسب بیشتر در صورت و افزایش زیبایی فرد کمک می‌کند.
بهبود سلامت دهان و دندان: برخی از ناهنجاری‌های فک می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تراز دندانها و افزایش خطر پوسیدگی و بیماری‌های لثه شود. جراحی فک با قرار دادن دندانها در موقعیت صحیح می‌تواند به بهبود سلامت دهان و دندان و کاهش خطر این مشکلات کمک کند. کسانی که دچار تحلیل استخوان فک شده اند و نیازمند پیوند استخوان هستند می توانند به جراح فک و صورت مراجعه کنند.
بهبود تنفس: یکی از شایع‌ترین مشکلات ناشی از ناهنجاری‌های فک، آپنه خواب است که در آن تنفس فرد در طول خواب به طور مکرر قطع و وصل می‌شود. جراحی فک می‌تواند با جابجا کردن فک‌ها و افزایش فضای تنفسی، به رفع آپنه خواب و بهبود کیفیت خواب فرد کمک کند.
دکتر نیما دهقانی- متخصص جراحی دهان، فک و صورت، ایمپلنت
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
ما را در صفحات مجازی دنبال کنید:
آدرس اینستاگرام: dr.nimadehgani
عوارض و خطرات جراحی فک و صورت چیست؟
همان اندازه که مراجعه به یک جراح خوب می‌تواند کمک کننده باشد، یک جراحی نامناسب و غیراستاندارد نیز می‌تواند عوارض بیشماری داشته‌باشد. به همین خاطر اگر جراحی دهان توسط جراحی با تجربه و دارای دانش کافی و در محلی مطمئن و با تجهیزات لازم صورت بگیرد، کمترین خطرات و عوارض را برای شما دارد. عوارض طبیعی یک جراحی در صورتی که جراح و کادر مجموعه درمان استاندارد را انجام داده باشند و بیمارنیز توصیه‌های بعد عمل را با دقت انجام بدهد، برطرف می‌شود اما درصورتی که این روال به درستی طی نشود می‌تواند آزاردهنده باشد.
عوارضی که ممکن است بعد از جراحی فک و صورت بروز کنند عبارتند از:
آسیب اعصاب ناحیه فک و صورت که می‌تواند باعث بی حسی نا قرینگی در صورت شود
عفونت های وسیع بد از جراحی
تورم و خونریزی بعد از عمل
آسیب به ساختارهای مهم صورت مثل چشم، سینوس ها ،حفره بینی، دندن های سالم و …
عدم ترمیم مناسب استخوان
محدودیت در باز شدن دهان و آسیب به مفصل فکی
اولین قدم برای انتخاب یک جراح فک و صورت؛ دانش تخصصی کافی، سابقه کاری درخشان، مهارت جراحی و ارتباط خوب با مراجعه‌کننده و استفاده از تکنولوژی و ابزار مناسب است؛ مواردی که در مطب دکتر نیما دهقانی به خوبی به آن پرداخته شده است.
چرا مراقبت‌های بعد از جراحی فک مهم است؟
با وجود مزایای متعدد جراحی های فک، مراقبت‌های بعد از عمل برای کاهش درد و التهاب، تسریع بهبودی و حصول بهترین نتیجه از جراحی بسیاراهمیت دارد. موارد زیر از ملاحظات شایع بعد از جراحی های دهان و فک می باشد:
- رعایت دستورالعمل های جراح
- پرهیز از فعالیت های سنگین
- پرهیز از استعمال دخانیات
- رژیم غذایی مایعات
- شستشوی دهان
- استفاده درست از داروها برای کنترل درد و تورم
ایمپلنت چیست؟
امروزه ایمپلنت دندان بهترین جایگزین برای دندانهای از دست رفته‌است؛ پس از قرارگرفتن ایمپلنت در فک با نگهداری صحیح از آن، ماندگاری بسیار بالایی خواهد داشت. در واقع ایمپلنت جایگزین ریشه‌های دندان می‌شود. ایمپلنت دندان از جنس آلیاژ تیتانیوم است که با بدن انسان سازگاری دارد. شکل آن به صورت میله باریکی است که درون استخوان فک قرار می‌گیرد. به گفته دکتر نیما دهقانی برای سال‌ها، تنها گزینه‌های درمان افرادی که دندان‌هایشان را از دست داده‌بودند، استفاده از پل‌ها و پروتزهای دندان بود اما امروزه، ایمپلنت دندان در دسترس است که با توجه به تنوع در انواع ایمپلنت که در مطب دکتر دهقانی انجام می‌شود، قدرت انتخاب برای بیمار به عنوان مراجعه کننده بسیار بالاست.
شایع‌ترین نوع ایمپلنت، اندوستیال (subperiosteal)است. ایمپلنت اندوستیال به ایمپلنتی گفته می‌شود که درون استخوان قرار می‌گیرد. امروزه دیگر از ایمپلنت‌های ساب‌پریوستیال کمتراستفاده می‌شود زیرا در مقایسه با ایمپلنت‌های اندوستیال در بلند مدت نتایج ضعیف‌تری داشته‌اند و استحکام کمتری دارند و موارد استفاده آنها بسیار محدود شده است.
ایمپلنت برای چه کسانی مناسب نیست؟
احتمال موفقیت درمان با ایمپلنت برای کسانی که در حال شیمی درمانی یا رادیوتراپی بوده و یا دارای سابقه رادیوتراپی در ناحیه فک و صورت هستند، کمتر است. در انجام جراحی ایمپلنت، سلامت لثه و استخوان فک فرد مراجعه‌کننده بسیار مهم است؛ علاوه بر آن باید استخوان‌های فک کیفیت و انسجام کافی برای نگهداری ایمپلنت را داشته‌باشد. قطع یا کاهش مصرف دخانیات در زمان ترمیم استخوان به دنبال کاشت ایمپلنت حائز اهمیت است؛ دکتر نیما دهقانی به مراجعه کنندگان توصیه می‌کند درمان ایمپلنت را با رعایت پروتکل‌های آن انجام دهند.
با توجه به اینکه طیف وسیعی از مراجعه کنندگان از سن بالا برخوردارند و بسیاری از آنها دارای بیماری زمینه‌ای نظیر مشکلات قلبی و عروقی ، کلیه، فشار خون، دیابت و…. بوده و داروهای متعدد و خاصی را مصرف می‌کنند، بایستی درمان ایمپلنت برای آنها توسط افراد متخصص و حاذق انجام شود و برنامه جراحی برایشان براساس شرایط آنها برنامه ریزی شود.در مطب دکتر نیما دهقانی حتی افراد در سنین بالای ۹۰ سال به خوبی توانسته‌اند درمان لازم را دریافت کنند.
شایان ذکر است کاشت ایمپلنت برای خانم‌های باردار با توجه به اینکه یک درمان اورژانسی نیست می‌تواند پس از زایمان انجام شود. گفتنی است استفاده از این درمان در زمان شیردهی مشکلی ندارد.
مراحل انجام و مراقبت ایمپلنت دندان
در صورتی که بخواهید تمام دندانها را به روش کاشت ایمپلنت و به شکل ثابت جایگزین کنید، در فک بالا و پایین به هفت الی هشت ایمپلنت و در مجموع دو فک ۱۴-۱۶ ایمپلنت نیاز خواهید داشت. در روش دیگر که دندانهای مصنوعی به ایمپلنت تکیه می‌کنند ( اوردنچر) با کاشت حداقل چها رایمپلنت در فک بالا و کاشت دو الی چهار ایمپلنت در فک پایین می‌توان دندانها مصنوعی با ثبات و استحکام کافی به بیمار تحویل داد.
در کنار طرح در مان استاندارد و انجام درست مراحل ایمپلنت، رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان در بالا بردن عمر ایمپلنت تاثیر بسیاری دارد. همچنین استفاده از ایمپلنت‌های باکیفیت و استاندارد در حفظ کیفیت ایمپلنت در بلند مدت حاثز اهمیت است.
برای قرارگیری ایمپلنت در دهان انجام حداقل یک جراحی ضروری است. در این جراحی که به کاشت دندان نیز شهرت دارد، ایمپلنت در استخوان فک گذاشته می‌شود. در چند ماه بعد از انجام جراحی استخوان فک ترمیم شده و پیچ تیتانیومی را در بر می‌گیرد. پس از گذشت زمان کافی و اطمینان از ثبات کافی ایمپلنت در فک، تاج یا پروتز دندانی روی پایه ایمپلنت نصب می‌شود.
در شرایط خاصی می‌توان کشیدن دندان آسیب‌دیده و جایگزاری ایمپلنت را طی یک جلسه جراحی انجام داد که این روش را ایمپلنت فوری نامیده می‌شود در بسیاری از موارد می‌توان از این روش استفاده کرد بجز درمواردی که ریشه دندان دچار عفونت بوده یا استخوان ناحیه دارای تخریب زیادی باشد که در این موارد باید کاشت ایمپلنت را بعد از چند ماه و به روش تاخیری انجام داد. در روش ایمپلنت فوری مهارت بسیار زیاد جراح مهم واثرگذار است. در صورتی که این حالت قابل انجام نباشد، کاشت ایمپلنت چند ماه (دو تا سه ماه )بعد از کشیدن دندان انجام می شود تا استخوان فک زمان کافی برای ترمیم خود داشته‌باشد به این حالت “ایمپلنت تاخیری” گفته می‌شود. در مطب دکتر نیما دهقانی، جراحی دهان، فک و صورت ایمپلنت دندان فوری و تاخیری طی یک یا دو مرحله انجام می‌شود.
در هر دو شیوه پس از گذشت دو تا چهار ماه از جراحی اولیه پروتز نهایی آماده و تحویل خواهد شد. در طول این زمان امکان ساخت انواع پروتز شامل موقت، ثابت یا متحرک بسته به شرایط وجود دارد که می‌تواند طی این دوران گذار مشکلاتی همانند جویدن غذا و زیبایی که در اثر از دست رفتن دندان ایجاد شده را تا حدودی بهبود بخشید.
دندان نهفته چیست؟
اصطلاح دندان نهفته در دندانپزشکی به دندانی گفته می‌شود که در زمان مناسب نتوانسته به طور کامل و صحیح رشد کند و در بافت لثه یا استخوان گیر کرده و اگر درمانی برای آن انجام نشود، می‌تواند باعث مشکلات دهان و دندان شود. دلایل مختلفی برای نهفته شدن دندان و روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. کمبود فضا در قوس دندانی، مسیر رویشی نامناسب دندان و سفت بودن بافت‌های مسیر رویش دندان و زود از دست دادن دندانهای شیری در کودکان می‌تواند زمینه‌ساز نهفته شدن دندان شود.
خطرات وجود دندان نهفته در دهان و فک
دندانها علاوه بر زیبایی چهره و لبخند، دارای وظیفه‌ای خاص هستند که اگر نتوانند وظیفه خود را به درستی انجام‌دهند، علاوه بر آسیب به سایر دندانها و بافت‌های مجاور مشکلاتی در جویدن و صحبت کردن هم ایجاد می کنند. باقی ماندن دندان نهفته در دهان می‌تواند خطر ایجاد کیست و تومور خوش‌خیم و بدخیم را بیشتر کند. علاوه براین دندان نهفته باعث تضغیف فک شده و فک را مستعد شکستگی کند.
دندان نهفته می‌تواند باعث آسیب به مفصل فکی شده و به پوسیدگی دندانهای مجاور، عدم امکان ترمیم و پرکردن دندانهای مجاور، تحلیل ریشه دندان مجاور، چرخش دندانهای مجاور، شکستگی فک پایین به دلیل کمبود استقامت استخوان و دردهای عصبی صورت شود.
دکتر نیما دهقانی، متخصص جراحی دهان، فک و صورت عوارضی همچون عفونت، بیماری‌های لثه‌ای و تشکیل کیست دهانی، از دیگر عوارض وجود دندانهای نهفته می‌داند و می‌گوید: درصورت وجود دندانهای نهفته و عدم پیگری برای درمان آن، فشار بین دندانها زیاد شده و همین مسئله موجب روی هم رفتگی دندانها خواهد شد.
همه چیز درمورد جراحی ارتوگناتیک
جراحی ارتوگناتیک (Orthognathic Surgery) یا جراحی اصلاح ناهنجاری فک، شامل جراحی فک بالا، فک پایین یا هردو است تا هم فرم و هم عملکرد آنها را بهبود دهد.
عمل ارتوگناتیک با تراز کردن فک‌ها این مشکلات را برطرف می‌کند. این فرآیند شامل درمان ارتودنسی برای آماده کردن دندانها برای جراحی، انجام جراحی، بهبودی از آن و سپس ارتودنسی است. در مجموع، این پروسه درمانی می‌تواند دو تا سه سال طول بکشد.
مشکلات فکی به دو شکل می‌توانند افراد را درگیر کنند؛ حالت اول ناهنجاری‌های مادرزادی است که فرد با آن به دنیا می‌آید؛ یا اینکه مشکلات فکی در حین رشد ایجاد شوند. حالت دوم نیز بیماری‌ها و صدمات فیزیکی به اسکلت فک و صورت است که باعث ناهنجاری و بدفرمی فک و صورت می شود. باید توجه داشت که صرف نظر از دلیل نیاز به این درمان، عمل ارتوسرجری تنها پس از توقف رشد اسکلتی انجام می‌شود. یعنی سن ۱۴ تا ۱۶ سال برای خانم‌ها و ۱۷ تا ۱۸ سال برای آقایان.
این جراحی کاملا بصورت تخصصی توسط جراحان فک وصورت انجام شده که احاطه کافی به علم دندانپزشکی و روابط دندتنها دارند و از طرف دیگر تسط کافی بر جراحی های ساختلرهای فکی دارند. لذا، نتایج درمان بسیار مناسب تر بوده و ریسک ایجاد عوارض پس از جراحی کاهش می یابد.
دکتر نیما دهقانی- متخصص جراحی دهان، فک و صورت، ایمپلنت
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
آدرس مطب: خیابان پاسداران، خیابان بوستان نهم (شهید جعفری) ساختمان مهرگان، پلاک ۱۲۱،طبقه همکف،واحد ۴
شماره تماس: ۰۹۲۱۳۲۰۵۳۶۳
۰۲۱۲۲۷۹۷۲۲۱
۰۲۱۲۲۷۹۷۲۷۴
روزهای: شنبه، دوشنبه، سه شنبه، چهارشنبه ساعت ۲۰-۱۵
پنجشنبه ها ساعت ۱۶-۱۰
